GEZiendo Gezdim Gördüm Yazdım
Sarayları, Budist tapınakları , anıt mezarlarıyla dikkat çeken Hue, Unesco Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan bir orta Vietnam şehri. 1802 le 1945 yılları arasında Nguyen Hanedanlığı tarafından yönetilmekte olan Vietnam’ın başkentiymiş.
Vietnam savaşı sırasında kuzey ve güney olarak ikiye ayrılan Vietnam’ın güney kısmında kalan Hue, iki bölge sınırında yer almasından dolayı savaş döneminde büyük yaralar almış. Yaklaşık 6000 sivilin öldüğü; kiminin canlı canlı, kiminin işkence ile öldürüp toplu mezarlara gömüldüğü Hue Savaşında şehir sadece psikolojik değil, Amerikan bombalarının hedefi olarak oldukça büyük yapısal hasara uğramış.
Parfüm nehri olarak da bilinen Huong nehri üzerine kurulu şehrin kuzeyinde yer alan Hue kalesi (Hue Citadel) şehirde mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerden. Kalenin etrafı nilüfer ve lotus çiçekleri ile benzenmiş kanallarla çevrili, böylesine büyüleyici bir manzaraya daha önce hiç tanık olmamıştım. Kaleye giriş Ngo Mon kapısından yapılabilirken çıkış Hien Nhon kapısından yapılabiliyor. Bizim gibi motorla gelenler giriş kapısına park edince , aracı almak için epeyce yürümek zorunda kalıyor. 500 hektarlık bir alanı kaplayan kale dışardan içeri doğru üç bölümden oluşuyor:
İmparatorun yaşadığı, tapınak ve sarayın bulunduğu bölüm Kinh Thanh (Capital Citadel); seremonilerin yapıldığı, Nguyen hanedanlarının türbelerinin, içişleri ofislerinin yer aldığı, ayrıca prenseslerin eğitim alıp ve keyifli vakit geçirdiği bahçelerin olduğu bölüm Hoang Thanh (Royal Citadel); yalnızca imparator ve cariyelerine açık olan, yasak bölüm Tu Cam Thanh (Forbidden Purple Citadel) olarak biliniyor. (Giriş 150.000 VND. Her gün 08:00 – 18:00)
İyi bir planlama ile bir tam günde hem kale hem de şehir etrafında yer alan 2 ile 9 km mesafedeki tapınak ve anıt mezarlar rahatlıkla ziyaret edilebilir. Biz maalesef aşırı yağış sebebiyle aynı gün içerisinde sadece kaleyi ve motorla şehrin çevresini, ertesi gün erken saatlerde ise Khai Dinh anıt mezarını gezebildik.
Şehrin çevresini de bir cümle ile sınırlamak istemiyorum, çünkü Parfüm nehri – Le Loi caddesi boyunca batıya doğru gittiğimizde şehir merkezinden uzaklaşıp Hue köylerini ve tapınakları kadar ihtişamlı olan mezarlıklarını görme fırsatımız oldu. Le Loi boyunca doğuya gittiğimizde ise imkanları daha kısıtlı olan ailelerin yaşadığı mahallelere ulaştık. Aynı istikamette devam edince Parfüm nehrinin ortasındaki adacık beliriverdi. Adada bahçeli müstakil evler yer alıyor, müstakil ifadesi bir zenginlik belirtisi sayılmasın Hue’da tapınaklar dışında pek de zengin bir hayat yok gibi. Evlerin kapıları genellikle açık, şöyle göz ucuyla baktığımızda oldukça basit eşyalar ve evin tam ortasında küçük birer tapınak bulunuyor. Sıcağın da etkisinden olabilir gün Hue’da erken başlayıp erken bitiyor.
Fransız kuklası olarak tanımlanan ve Vietnamlılar tarafından pek de sevilmeyen kral Khai Dinh tarafından yaptırılan Khai Dinh anıt mezarının tamamlanması 11 yıl sürmüş. Mezarın inşasının oldukça maliyetli olması sebebiyle vergiler %30 artırılmış. Khai Dinh, girişinde yer alan uzunca basamakları, ardından sağlı sollu gardiyan heykelleri tarafından korunan avlusu ve Khan Dinh’in mozaiklerle bezenmiş muhteşem mezarı ile oldukça etkileyici idi. Kesinlikle görülecekler listesine eklenmeli. (Giriş 100.000 VND. Her gün 07:30 – 17:00 Şehir merkezine 9 km)
Ziyaret edemediğimiz fakat bir çok tur programının listesinde yer alan tapınak ve anıt mezarlar ise aşağıdaki gibi:
1601 yılında inşa edilen Thieh Mu Pagoda, şehir merkezinin 4 km batısında, Parfüm nehrine bakan Ha Khe tepesi üzerinde yer alıyor. Ücretsiz ziyaret edilebilen tapınak Vietnamın en yüksek dini simgelerinden biriymiş.
Tu Hieu Pagoda, Çince’de Khau harfi şeklinde 3 oda ve 2 kanattan oluşacak şekilde 1843 yılında inşa edilen tapınak, bir çok kez yeniden inşa edilmiş ve restorasyon görmüş. Girişte yer alan gardiyan ruh heykeli Ho Phap’ın tapınağı koruduğuna inanılıyor.
Tu Duc Tomb, 104 karısı ve sayısız cariyesi olan zevk ve lüks düşkünü İmparator Tu Duc’un kendisi tarafından dizayn edilmiş. Anıt mezar olarak bilinse de aslında bünyesinde gölet, yaşam alanları, tapınak, avlanmak üzere küçük bir oyun alanı, gösterilerin yapıldığı kültür merkezi, taştan fil ve atlar ile korunan bir köşk barındırıyor. Tu Duc’un ölümünden önce ve sonrasında kraliyet üyeleri tarafından aktif bir şekilde kullanılmış. Tu Duc’un mezarının net olarak yeri blinmiyor, bu sırrın paylaşılmaması için yaklaşık 200 civarı hizmetkar ölümünün ardından idam edilmiş. ( Giriş 100.000 VND. Şehir merkezinden 5 km uzaklıkta)
Avrupa ve Asya karma stilinin ilk örneklerinden olan Dong Khanh anıt mezarı ilk olarak 1888 yılında tahta geçen Dong Khanh tarafından babası Truy Tu mezarının yanında ve onu onurlandırmak üzere inşa edilmeye başlanmış fakat ancak 1917 yılında oğlu Khai Dinh döneminde tamamlanabilmiş. (Her gün 07:30 – 17:00)
Simetrik yapısıyla dikkat çeken Minh Mang anıt mezarında Dai Hong Mon ve Bi Dinh kapıları, tapınaklar ve 33 Thanh taş basamağı çıkılarak erişilen imparatorun heykeli görülecekler arasında yer alıyor. Ayrıca 19.yy Vietnam şiirlerinin de duvarları süslediğini belirtmemek olmaz. (Giriş 100.000 VND. Her gün 07:30 – 17:00 Şehir merkezinden 11 km uzaklıkta)
Diğer dini merkezler
– Dieu De Pagoda
– Tu Dam Pagoda
– Redeemer Kilisesi
– Phu Cam Main Katedrali
Hue Şehrinde görülebilecek eski yapılardan bazıları
– Ho Quyen
– Tiger’s Arena
– Hue Temple of Letters
– Van Mieu Hue
– Hon Chen Tapınağı
– Thanh Toan Tile
– Roofed Köprüsü
– Quoc Hoc Okulu
– Dong Khanh Okulu
– Hermitage Bien Duc Thien An
Ulaşım:
Şehir merkezi ve citadel yürüyerek rahatlıkla gezilebilir fakat tapınak ve anıt mezarlar için araç gerekiyor. Motor kiralamak günlük 80.000 VND Ben motor kullanamam diyenler ise 10 – 15 USD karşılığında otobüs veya hem otobüs hem Dragon botlarla Parfüm nehrinde bir turu da içeren turlara katılabilir. Bu fiyatlara öğle yemeği dahil fakat giriş ücretleri dahil değil.
Turlar ve daha bir çok konuda kaldığınız otelden yardım alabilirsiniz ya da şu siteyi bir ziyaret edin: Tour Conduongdisan
Konaklama:
Orchid Hotel: Fiyat performans açısından oldukça iyi bir 3 yıldızlı oteldi, personel oldukça ilgili ve güler yüzlü. Kahvaltı dahil olması ve taze omlet seçenekleri sunması kesinlikle bir artı. Konumu nehrin güneyi yani kalenin tam aksi tarafta. Kaleye yakın yerde konaklamak cazip görünebilir ama hareket ve bereket (kafe ve restaurantlar) aslında güney tarafta olduğundan kesinlikle doğru seçim. Otel bulunduğu sokak üzerinde de motor kiralama imkanları bulunuyor.
Ne yesek?
Otelin olduğu bölge birkaç alternatif hatta Avrupa mutfağına yakın lezzetlerinde bulunabileceği mekanlar var. DMZ Bar bunlardan biri. Ayrıca Parfüm nehrinin her iki tarafında nehre paralel caddelerde sokak yemekleri yemek mümkün.
Hediyelik / Alışveriş
Dong Ba Market daha çok yiyeceklerin olduğu ve gezmeye değer büyükçe bir yarı açık pazar gibi, hemen yanında ise Trang Tien AVMsi yer alıyor. Biz filtre kahve yaparken kullanılan metal aparatları bu AVMdeki süper marketten oldukça uyguna aldık.
